Karadağ ekonomisi, 2025 yılında küresel ve yerel faktörlere bağlı olarak hem zorluklar hem de fırsatlarla karşı karşıya kalacak.
Investitor portalı’nın, yapay zekaya sorduğu temel zorluklar aşağıdaki gibi sıralandı:
Göz Atın
- Mali Sürdürülebilirlik ve Kamu Borcu
- Yüksek Kamu Borcu: Son yıllarda borçlarda bir azalma görülmesine rağmen, özellikle Bar-Boljare otoyoluyla ilgili olanlar da dahil uluslararası alacaklılara yönelik yükümlülükler, hâlâ önemli bir yük oluşturmaya devam ediyor.
- Borçlanma Maliyetleri: Küresel faiz oranlarındaki artış, yeniden finansman maliyetlerini yükseltebilir.
- Yapısal Reformlar ve Ekonominin Çeşitlendirilmesi
- Turizme Bağımlılık: Turizm, GSYİH’nın büyük bir kısmını oluşturuyor ve bu durum ekonomiyi jeopolitik ya da iklim değişikliği gibi mevsimsel ve dış şoklara karşı savunmasız hale getiriyor.
- Zayıf Endüstriyel Temel: Gelişmiş üretim ve teknoloji eksikliği, Karadağ’ın rekabet gücünü sınırlıyor.
- Yatırım Ortamı
- Yasal ve Kurumsal Sorunlar: Yargı sistemi ve idaredeki reformların yavaş ilerlemesi, yabancı yatırımcıları caydırabilir.
- Jeopolitik Durum: Balkanlar ya da AB’deki istikrarsızlıklar, yabancı yatırım akışını olumsuz etkileyebilir.
- Enerji Geçişi ve Sürdürülebilir Kalkınma
- Sürdürülebilir Enerji Politikası: AB’nin yeşil enerjiye geçiş talepleri, rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklara yatırım yapılmasını gerektiriyor; ancak bu yatırımlar bütçe açısından zorluk yaratabilir.
- İklim Değişikliği: Kuraklık, sel ve diğer felaketler tarımı, altyapıyı ve enerji istikrarını tehdit edebilir.
- İşgücü Piyasası ve Demografik Sorunlar
- Beyin Göçü: Genç ve vasıflı işçilerin göçü, vasıflı işgücü eksikliği yaratıyor.
- İstihdam: İstihdam edilenlerin büyük bir kısmı düşük verimliliğe sahip sektörlerde çalışıyor ve gençler arasındaki işsizlik oranı hâlâ yüksek.
- Bölgesel ve Küresel Fırsatlar
- AB Entegrasyonu: Müzakerelerdeki ilerlemeler, fırsatların yanı sıra AB yasalarının ve standartlarının uygulanması konusunda yükümlülükler de getirebilir.
- Küresel Ekonomi: Dünya ekonomisindeki yavaşlama, enerji ve gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar, enflasyonu ve döviz dengesini etkileyebilir.
Karadağ, doğal kaynaklarını, stratejik konumunu ve Avrupa entegrasyonunun sunduğu fırsatları kullanma potansiyeline sahiptir. Ekonominin dayanıklılığını ve rekabet gücünü artıracak politikaların akıllıca planlanması ve uygulanması kilit önem taşımaktadır.
Kaynak: investitor – 05.01.2025
