Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Marta Kos, AB’nin genişleme sürecinde bir ivme yakalamayı hedeflediğini belirterek, Ukrayna ve Moldova ile bu yıl içinde müzakere başlıklarının açılmasının planlandığını, Karadağ ve Arnavutluk’un ise önümüzdeki yıllarda üyelik sürecini tamamlama hedefi doğrultusunda destekleneceğini ifade etti. 1 Aralık 2024’te göreve gelen ve 5 yıl boyunca bu görevde bulunacak olan Kos, Avrupa Parlamentosu (AP) Dışişleri Komitesi’nde milletvekilleriyle bir araya gelerek genişleme konusundaki son durumu değerlendirdi.
Kos, “10 yıl sonra ilk kez, iki ya da üç aday ülkeyi üyelik yolunda sona ulaştırabileceğimiz yönünde gerçekçi bir beklentimiz var.” diyerek, mevcut hızlanmanın Ukrayna’daki savaşın açtığı fırsat penceresinden kaynaklandığını ifade etti. Ancak bu fırsatın genişleme sürecinde herhangi bir kolaylık veya standartlardan taviz anlamına gelmediğini vurgulayan Kos, “Genişleme süreci, her zaman olduğu gibi, liyakat esasına dayalı olarak ilerleyecek.” dedi. Polonya’nın Temmuz 2024’e kadar sürecek AB dönem başkanlığı sırasında Ukrayna ve Moldova ile bir ya da iki müzakere başlığının açılmasının beklendiğini de ekledi.
Karadağ ve Arnavutluk’un Hedefleri
Kos, Batı Balkan ülkelerinden Karadağ’ın 2026’ya, Arnavutluk’un ise 2027’nin sonuna kadar müzakere sürecini tamamlamasının öngörüldüğünü belirterek, bu iki ülkeye gereken desteğin sağlanacağını dile getirdi.
Ukrayna ve Zelenskiy’nin Talepleri
Kos, Ukrayna’nın üyelik sürecine ilişkin yaptığı açıklamalarda, Ukrayna’nın büyük ilerlemeler kaydettiğini vurguladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin bu yıl tüm müzakere başlıklarının açılmasını istediğini belirten Kos, Zelenskiy’e, “Başlıkların açılması kadar kapanışlarının da önemli olduğunu ifade ettim. Ukrayna reformlarını sürdürülebilir hale getirmeli ve bu konuda kararlılık göstermeli. Biz de bu süreçte onlara destek veriyoruz.” dedi.
Kos, hem Ukrayna hem de Moldova ile ilgili olarak ilk başlık kümesinin ve dış ilişkileri kapsayan 31. başlık kümesinin bu yıl açılabileceğini, ancak bu kararların AB Konseyi’nde oybirliği ile alınması gerektiğine dikkat çekti.
Gürcistan’daki Durum
Gürcistan’daki AB üyeliği sürecine de değinen Kos, hükümetin müzakereleri askıya alma kararı sonrası başlayan protestoların, AB üyelik sürecinin zorluklarını ve karşılaşılabilecek engelleri hatırlattığını söyledi. Kos, “Gürcistan’ın AB entegrasyonundan uzaklaşmaya devam etmesi derin bir üzüntü yaratıyor.” şeklinde konuştu.
Türkiye ile İlişkiler
Türkiye ile ilgili açıklamalarda da bulunan Kos, Türkiye’nin mültecilere yönelik yardımlarını takdir ettiklerini ifade etti. Ayrıca, AB’nin geçen yıl Türkiye ile diyalogu artırma kararı aldığını hatırlatan Kos, Mart ve Nisan aylarında ekonomi alanında üst düzey bir diyalog başlatmayı planladıklarını açıkladı.
AB’nin Genişleme Perspektifi
AB’nin son genişleme süreci, 12 yıl önce Hırvatistan’ın üyeliği ile tamamlanmıştı. Ukrayna, Moldova ve Türkiye’nin yanı sıra Batı Balkanlar’daki Karadağ, Bosna Hersek, Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk üyelik adayı statüsünde bulunurken, Kosova ise potansiyel aday ülke olarak süreçte yer alıyor.
Kaynak: sondakika – 14.01.2025
