Karadağ hükümetinin açıkladığı verilere göre, ekonomik vatandaşlık programının başlangıcından bu yana 860 kişi Karadağ pasaportu aldı. Program kapsamında toplamda 1.113 başvuru yapıldığı belirtildi.
22 Kasım 2018’de Karadağ hükümeti, ekonomik çıkarlar doğrultusunda yatırım yoluyla vatandaşlık verilmesini düzenleyen kriterler, yöntemler ve prosedürlere ilişkin bir karar aldı. Ancak Avrupa Birliği’nin önerileri doğrultusunda, bu program 31 Aralık 2022’de sona erdi. Program, 2024 yılının sonuna kadar yapılan değerlendirmelerle resmi olarak tamamlanacak.
30 Aralık 2024 itibarıyla, Karadağ hükümetine 15 başvuru için nihai karar verilmesi önerildi. Şu ana kadar 860 başvuru onaylanarak vatandaşlık verildi ve pasaportlar teslim edildi. Bunun yanında, 3 başvuru halen bağımsız bir denetçi tarafından fon transferleri açısından inceleniyor.
Olumsuz değerlendirilen ve reddedilen başvuru sayısı ise 238 olarak kaydedildi. Bu ret kararları, uluslararası uygunluk değerlendirme kuruluşlarının olumsuz görüşleri ve başvuru sahiplerinin belirlenen kriterleri karşılayamamasından kaynaklandı.
Altın Pasaport Programı Detayları
Program kapsamında, yatırımcıların belirli projelere yatırım yapmaları ve özel hesaplara ödeme yapmaları gerekiyordu. Hükümet, bu program aracılığıyla en fazla 2.000 kişiye “altın pasaport” verilmesini hedefliyordu.
Yatırım Ajansı’nın kayıtlarına göre, 30 Aralık 2024 itibarıyla turizm projelerine yapılan toplam yatırım tutarı 247,6 milyon Euro oldu. Ayrıca, başvuru sahipleri tarafından ESCROW hesaplarına toplam 6,1 milyon Euro yatırıldı.
Tarım ve işleme sanayi projeleri için ise yatırımcılar tarafından 500 bin Euro ödendi. Bunun yanı sıra, devlet hazinesine idari ücretler karşılığında toplam 43,5 milyon Euro aktarıldı.
İnovasyon Fonu ve Gelişim Yatırımları
Karadağ İnovasyon Fonu’na program kapsamında toplam 30,8 milyon Euro ödeme yapıldı. Bu fonlar, Karadağ’ın inovasyon politikalarının geliştirilmesi amacıyla kullanıldı. ESCROW hesaplarına yatırılan toplam tutar ise 1.200 Euro olarak kaydedildi.
Karadağ hükümeti tarafından yayımlanan verilere göre, ekonomik vatandaşlık programı kapsamında yapılan yatırımlar hem turizm hem de inovasyon alanında ülke ekonomisine önemli katkılar sağladı. Ancak programın tamamlanmasının ardından, başvuruların daha sıkı kriterler ışığında değerlendirilmesi ve bu süreçten alınan derslerin gelecekteki politikalara yön vermesi bekleniyor.
Kaynak: CDM – 26.01.2025
