Geçtiğimiz yıl Tivat Havalimanı çevresinde uçakların kuşlarla çarpışma olaylarında ciddi bir artış yaşandı. Karadağ Havaalanları (ACG) ve Sivil Havacılık Ajansı (CAA), bu tür olayların riskini azaltmak için çeşitli önlemler alıyor. Ulusal Hava Trafik Güvenliği Yönetim Kurulu’nun da bu konuyu gündeme alması bekleniyor.
Kuş Çarpışmalarının Tehlikeleri
Kuş çarpışmaları, özellikle büyük kuşların jet motorlarına girmesi durumunda ciddi tehlikeler yaratabiliyor. Bu tür olaylar, uçaklara pahalı onarımlar gerektiren hasarlar verebilir ve uçuş güvenliğini tehlikeye atabilir. En ciddi vakalarda, mürettebat ve yolcuların güvenliği riske girebilir. Bu nedenle tüm havalimanlarında yaban hayatı kontrol hizmetleri uygulanarak kuşlarla uçakların temas etmesi önlenmeye çalışılıyor.
Tivat ve Podgorica Havalimanlarında Durum
ACG verilerine göre, 2023 yılında Tivat Havalimanı’nda uçaklarla kuşların çarpıştığı 17 olay tespit edildi. Bu sayı, 2022 yılında sadece 5’ti. Pilotlar tarafından raporlanan ancak fiziksel kanıt bulunmayan vakalar da mevcut. Podgorica Havalimanı’nda ise 2023’te 30 kuş teması bildirildi. Bu olayların hiçbirinde uçaklarda ciddi hasar meydana gelmedi.
Tivat Havalimanı’ndaki en büyük tehlike, bölgede sıkça görülen sarı bacaklı martılar (Larus Michahellis) olarak belirtiliyor. Bu kuşlar, 0,8-1,5 kilogram ağırlıkları ve 150 cm kanat açıklıkları nedeniyle uçaklar için ciddi bir risk oluşturuyor.
Alınan Önlemler
ACG ve CAA, kuş çarpışmalarını önlemek için çeşitli yöntemler uyguluyor. Tivat Havalimanı’nda yaban hayatını kontrol altına almak için akustik (ses cihazları), görsel (lazer cihazları) ve piroteknik (başlangıç silahları) yöntemler kullanılıyor. Ayrıca 2025 yılı için uzaktan kumandalı gaz topları gibi yeni dağıtma cihazlarının satın alınması planlanıyor.
Yeşil alanların bakımı, yiyecek kaynaklarının kaldırılması ve kuşların yerleşimini engellemek için düzenli kontroller yapılıyor. Her uçağın iniş ve kalkışından önce pist çevresi kontrol edilerek yabani hayvanların varlığı gözlemleniyor.
Zorluklar ve Gelecek Planları
Tivat Havalimanı çevresindeki doğal alanlar ve atık transfer istasyonları, kuşların bölgeye çekilmesine neden oluyor. Özellikle pistin bir yanında yer alan “Solila” doğa koruma alanı ve diğer yanında bulunan atık transfer istasyonu, kuşların uçuş yollarını etkileyerek risk oluşturuyor.
CAA, Tivat Belediyesi ve ilgili diğer kuruluşlarla iş birliği yaparak bu sorunların çözümü için toplantılar düzenliyor. Çöplerin açıkta bırakıldığı aktarma istasyonlarının kapatılması ya da taşınması, kuş yoğunluğunu azaltmak için önerilen önlemler arasında yer alıyor.
Havacılık Güvenliği Kültürü
CAA, havacılık güvenliği kültürünü teşvik etmek amacıyla havacılık kuruluşlarını kuş çarpışmaları da dahil olmak üzere tüm olayları bildirmeye teşvik ediyor. 2024 yılı için bildirilen toplam olay sayısı 38’e ulaştı. CAA, bu tür olayların önlenmesi için daha yoğun önlemler alınmasını talep ediyor ve konuyu Ulusal Hava Güvenliği Yönetim Kurulu’na taşıma olasılığını değerlendiriyor.
Sonuç
Tivat ve Podgorica havalimanlarında kuş çarpışmalarını önlemek amacıyla çeşitli önlemler alınsa da, doğal çevre faktörleri bu sorunu tamamen ortadan kaldırmayı zorlaştırıyor. ACG ve CAA, uçuş güvenliğini sağlamak için önlemleri artırmaya devam ediyor ve havacılık kuruluşlarını daha etkin raporlama yapmaya teşvik ediyor. Ayrıca, çevresel faktörleri kontrol altına almak ve kuş yoğunluğunu azaltmak için yerel yönetimlerle iş birliğini sürdürüyorlar.
Kaynak: vijesti – 18.02.2025
