Voice of America (VoA), Karadağ’daki hükümet ve muhalefet arasındaki çatışmalara rağmen, ülkenin Avrupa entegrasyonu açısından umut verici bir şekilde yılı tamamladığını belirtti.
Karadağ, yaz aylarında AB katılım sürecindeki engellerin kaldırılmasının ardından önemli ilerlemeler kaydetti. Çok yıllık bir durgunluğun ardından 23. ve 24. fasıllara ilişkin geçici kriterlerin karşılandığını belirten olumlu bir rapor aldı ve üç yeni fasıl kapattı. Böylece 2017’den bu yana ilk kez müzakerelerde ilerleme sağladı. Şu anda toplam altı fasıl kapatmış durumda ve Başbakan Milojko Spajić’in ifade ettiği gibi, “2026’ya kadar tüm fasılları tamamlamayı ve 2028’de AB üyesi olmayı” hedefliyor.
AB’nin Genişleme İradesi Var mı?
Karadağ’ın bu iddialı hedefi gerçekçi mi? Bu soru, ülkenin ve AB’nin bu sürece hazır olup olmadığı konusundaki tartışmaları da beraberinde getiriyor. AB’nin genişleme iradesi olduğuna dair açıklamalar bulunuyor. Yeni Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Avrupa Komisyonu’nun (AK) mevcut görev süresinde genişleme sürecinde “somut ilerleme” kaydetmeyi hedeflediğini vurguladı.
AK sözcüsü, Karadağ’ın AB’ye katılım konusundaki “iddialı ilerleme planını memnuniyetle karşıladıklarını” ve ülkenin bu hedefe ulaşmasına yardımcı olmaya hazır olduklarını ifade etti. Ancak sürecin Karadağ’ın gerekli reformları sürdürme kapasitesine bağlı olduğu uyarısını da yaptı.
Reformların ve İlerlemelerin Önemi
AB Konseyi’nin genişleme sonuçlarına göre, Karadağ’ın ilerleme kaydetmeye devam etmesi ve yargı reformları, yolsuzlukla mücadele, basın özgürlüğü gibi alanlarda daha somut sonuçlar elde etmesi gerekiyor. Ayrıca, kapsamlı seçim reformu ve suç gelirlerinin tespiti gibi konular da kritik öneme sahip.
Jeopolitik Faktörlerin Etkisi
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Michael Lee, Karadağ’ın ilerlemesini iki faktöre bağlıyor: ülkenin kendi reform çabaları ve jeopolitik koşullar. Lee’ye göre, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının etkisiyle AB’nin genişleme konusuna öncelik vermesi, Karadağ için bir avantaj sağlıyor. Ancak, sürecin ilerleyen aşamalarında bu jeopolitik önceliklerin yerini daha somut reform taleplerine bırakacağını belirtiyor.
Uzun Vadeli Sorunlar ve Beklentiler
Karadağ’ın AB üyeliğine dair hedefleri iddialı olsa da, AB içindeki reform eksiklikleri sürecin önündeki en büyük engellerden biri. Özellikle karar alma süreçlerinde oybirliği ilkesinin değişmesi gibi tartışmalar, üyeler arasındaki farklılıklar nedeniyle çözülmeyi bekleyen sorunlar arasında.
Carnegie Europe’dan Dimitar Bečev ise Karadağ’ın üyeliğinin 2028’e kadar gerçekleşebileceğini düşünüyor. Bečev, Karadağ’ın küçük bir ülke olmasının, AB’nin dengelerini bozmayacağını ve bu nedenle genişleme sürecinin daha hızlı ilerleyebileceğini savunuyor.
Karadağ, AB üyeliği yolunda önemli adımlar atıyor. Ancak yargı bağımsızlığı, yolsuzlukla mücadele ve siyasi krizlerin çözülmesi gibi alanlarda daha somut ilerlemeler kaydetmesi gerekiyor. AB’nin genişleme sürecinde ise, hem jeopolitik hem de iç reformlarla ilgili tartışmalar bu hedefin gerçekleşme sürecini şekillendirecek.
Kaynak: CDM – 21.12.2024
