Avrupa Komisyonu (AK), Karadağ’ın bu yıl Büyüme Planı kapsamında fon alabilmesi için ay sonuna kadar vizesiz ülkeler listesinden iki ülkeyi çıkarması gerektiğini bildirdi. Bu talep, Karadağ’ın Avrupa Birliği’nin (AB) vize politikalarına kademeli olarak uyum sağlama yükümlülüğünün bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Ancak Karadağ Hükümeti, 24 Aralık 2024’te yaptığı toplantıda vizesiz giriş hakkı tanınan ülkeler listesini genişletme kararı aldı. Bu kapsamda Bahreyn Krallığı listeye eklenirken, Suudi Arabistan’ın vizesiz rejimi mevsimselden kalıcıya çevrildi. Böylece Karadağ, AB’nin vize politikasıyla uyum sağlamayan ülkelerin sayısını artırmış oldu.
Avrupa Komisyonu sözcüsü, RTCG’ye yaptığı açıklamada, “Karadağ, Büyüme Planı kapsamındaki Reform Gündemi doğrultusunda, AB’nin vize gerektiren ülkeler listesiyle daha fazla uyum sağlamayı taahhüt etti. Bu çerçevede her yıl vize gerektiren ülkeleri vizesiz giriş listesinden çıkarmayı kabul etti” dedi.
Brüksel, Karadağ’ın AB vize rejimine uyum sağlamayan ülke sayısını artırmasını eleştirerek, Şubat 2025 sonuna kadar iki ülkenin vizesiz rejimden çıkarılması gerektiğini belirtiyor. AB Komisyonu sözcüsü, “Karadağ, bu reformu uygulayarak fonların serbest bırakılmasına hak kazanmak için Şubat ayı sonuna kadar iki ülkeyi listeden çıkarmalıdır” dedi.
Avrupa Komisyonu, Karadağ’ın vize politikasını yakından takip ettiğini ve bu politikanın AB vize rejimiyle uyumlu hale getirilmesinin göç ve güvenlik açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor. Komisyon, bu sürecin hızla tamamlanmasını bekliyor.
“AB ile Karadağ arasındaki vizesiz seyahat büyük bir başarıdır, ancak bu başarıyı sürdürebilmek için dikkatli olmak gerekir” diyen Komisyon sözcüsü, “Hem vize anlaşmalarımız hem de Karadağ’ın AB’ye katılım süreci doğrultusunda vize politikasının AB ile uyumlu hale getirilmesi için acilen adımlar atılmalıdır” dedi.
AB’nin Vize Askıya Alma Mekanizması raporuna göre, Karadağ’ın vize politikası ile AB vize politikası arasındaki uyumsuzluk, Batı Balkanlar üzerinden AB’ye düzensiz göç riskini artırıyor. Raporda, tam uyum sağlanana kadar, güvenlik riski taşıyan veya düzensiz göçe neden olabilecek ülkelerden gelen vatandaşların Karadağ’a vizesiz girişlerinin daha sıkı denetlenmesi gerektiği belirtiliyor.
Aday Ülkeler Arasında Türkiye de Var
2024 yılı sonuna kadar Karadağ, AB’nin vize uyguladığı 11 ülkeyle vizesiz rejime sahipti. Bunlardan yedisi (Azerbaycan, Belarus, Çin, Kuveyt, Katar, Rusya, Türkiye) sürekli vizesiz giriş hakkına sahipken, dördü (Ermenistan, Kazakistan, Mısır ve Suudi Arabistan) Nisan-Ekim aylarında turistik amaçlı sezonluk vizesiz giriş hakkından yararlanıyordu. Nisan 2023’te Ermenistan, Mısır, Kazakistan, Suudi Arabistan ve Özbekistan için başlatılan sezonluk vize muafiyeti 31 Ekim 2023’te sona erdi. Ancak Özbekistan hariç diğer dört ülke için bu rejim 2024’te yenilendi ve 1 Mayıs – 31 Ekim 2024 arasında geçerli oldu.
Şubat 2025’te AB, Vanuatu’yu vize gerektiren ülkeler listesine ekledi. Karadağ’ın da bu karara uyum sağlaması bekleniyor.
Karadağ, Brüksel’e sunduğu Reform Gündemi kapsamında, 2024-2027 Büyüme Planı çerçevesinde her yıl en az bir kez vize gerektiren ülkelerle vizesiz rejimi sonlandırmayı taahhüt etti. Bu süreç, her yıl Aralık ayında değerlendirilerek ölçülebilir hale gelecek.
Karadağ Parlamentosu, 21 Şubat’ta AB Reform ve Büyüme Aracı Katılım Anlaşması ile AB ile Kredi Anlaşması’nı onaylayacak. Bu kapsamda ilk aşamada Karadağ’a 29 milyon avro ödeme yapılması planlanıyor. Karadağ, Büyüme Planı çerçevesinde toplamda 383,5 milyon avroluk bir fon almaya hak kazanabilir. Ancak bu finansmanın sağlanması, reformlardaki ilerlemeye bağlı olacak.
Kaynak: danas -13.02.2025
