Karadağ’da kira fiyatları hızla yükselirken, birçok kiracı için barınma giderek daha büyük bir sorun haline geliyor. Karadağ Kiracılar Derneği’nin verilerine göre, tek yatak odalı bir dairenin kirası bazı bölgelerde 1.500 avroya kadar çıkabiliyor.
CdM’ye konuşan Kiracılar Derneği temsilcisi Dragan Živković, son yıllarda kira fiyatlarının önemli ölçüde arttığını belirtiyor.
Živković, “Podgorica’da 2021 yılında ortalama 300 avro olan tek yatak odalı daire kiraları, şu anda 450 avroya çıktı. Budva ve Kotor gibi sahil kentlerinde ise bu rakam çok daha yüksek. Özellikle turizm sezonunda kira fiyatları 1.500 avroya kadar çıkabiliyor. Birçok kiracı, bu fiyatları ödeyemez durumda.” şeklinde konuştu.
Živković, ülkede giderek artan konut krizine dikkat çekerek, düşük gelirli vatandaşlar için sosyal konut projelerinin hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Živković, “2025-2035 Ulusal Sosyal Konut Stratejisi’nin bir an önce uygulanması şart. ‘Velje Brdo’ projesi gibi projeler umut verici, ancak ciddi şekilde ele alınmalı ve şeffaf bir şekilde yönetilmelidir.” sözleriyle konuşmasına devam etti.
Kiracı Hakları İçin Mücadele
Kiracılar Derneği, kiracıların haklarını korumak ve konut sorununa dikkat çekmek amacıyla çeşitli girişimlerde bulunuyor. Dernek, kiracıların Kat Mülkiyeti Dairesi’ne kaydedilmesi için bir girişim başlattıklarını ve bu sayede daha doğru verilere ulaşarak haklarını daha iyi savunabileceklerini belirtiyor.
Ancak Živković’e göre, konut sorununu çözmek için yalnızca girişimlerde bulunmak yeterli değil. Bürokratik engeller, siyasi irade eksikliği ve bütçe yetersizlikleri sürecin önündeki en büyük engeller arasında.
Živković, “Devlet, sosyal konutlara yeterli yatırım yapmıyor ve kiracılar için net bir politika oluşturmuş değil. Yüksek kira fiyatları nedeniyle birçok insan konut edinme hayalini bile kuramıyor. Bankalar ise düşük gelirli kiracılar için ulaşılması zor krediler sunuyor.” dedi.
Živković, sorunun çözümü için siyasi irade, mali destek ve kiracıların haklarını savunmak adına daha güçlü bir örgütlenme gerektiğini söylüyor.
Çözüm: “Moj Dom” Konut Kooperatifi
Karadağ Kiracılar Derneği, kira sorununa kalıcı bir çözüm olarak “Moj Dom” konut kooperatifini hayata geçirmeyi planlıyor. Birçok ülkede başarıyla uygulanan bu model, kiracılara uzun vadeli çözümler sunmayı amaçlıyor:
- Uygun fiyatlı kira imkânı: Özel mülk sahiplerine yüksek kira ödemek yerine, kooperatif üyeleri daha makul fiyatlarla ev kiralayabilecek.
- Toplu konut alımı ve inşaatı: Kolektif finansman modelleriyle kiracılar gayrimenkul sahibi olabilecek.
- Bankalara erişim kolaylığı: Kooperatif desteğiyle kiracılar daha avantajlı konut kredilerine ulaşabilecek.
- Devlet ve uluslararası fonlarla iş birliği: Konut projeleri için ek finansman sağlanabilecek.
Živković, bu projenin yalnızca kiracılar için değil, aynı zamanda devletin de uygun konut politikalarını desteklemesi için bir fırsat olduğunu belirtiyor.
Kiracı Haklarının Güçlendirilmesi
Kiracılar Derneği, konut sorununa karşı daha güçlü bir mücadele verilmesi gerektiğini savunuyor. Bu doğrultuda şu adımları atmayı planlıyor:
- Ücretsiz hukuki destek: Haksız kira artışları veya tahliye davalarıyla karşılaşan kiracılar için hukuki yardım sağlanması.
- Kira piyasasının düzenlenmesi: Kontrolsüz kira artışlarını önleyecek mekanizmaların getirilmesi.
Živković, “Moj Dom” kooperatifinin, kiracı hakları için önemli bir adım olduğunu ve devletin, yerel yönetimlerin ve halkın desteğiyle daha sürdürülebilir ve erişilebilir bir konut modeli oluşturulabileceğini söylüyor.
Živković, “Amacımız, Karadağ’daki kiracıların piyasa dalgalanmalarının insafına bırakılmak yerine, güvenli ve istikrarlı bir barınma hakkına sahip olmasıdır. Bu yüzden herkesi bu girişime destek vermeye çağırıyoruz.” sözleriyle açıklamasını bitirdi.
Kaynak: bankar – 11.03.2023
