Maliye Bakanlığı: Karadağ’daki gayrimenkuller aşırı değerli, fiyatların düşmesi bekleniyor.
Karadağ’daki gayrimenkul fiyatları, artan yabancı yatırımlar nedeniyle aşırı değerlenmiş durumda. Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı Ekonomik Reformlar Programı Taslağı’nda, gayrimenkul fiyatlarının gerçeğe uygun değerlerine doğru yavaş bir düşüş göstermesi bekleniyor.
Göz Atın
- 2006-2024 dönemine ait son ön değerlendirmelere göre, 2024 yılının ikinci çeyreğinde fiyatların, 2023 sonuna göre daha az düzeyde olmak üzere orta derecede aşırı değerlendiği görülüyor.
- Gayrimenkul fiyatlarında gerçeğe uygun değerine doğru yavaş bir düşüş yaşanıyor. Ancak bu düşüş, 2008-2009 dönemindeki kadar ani değil. Taslakta, bu durumun finansal istikrar açısından olumlu olduğu ve emlak piyasasındaki fiyat balonu riskini azalttığı ifade ediliyor.
Gayrimenkullerin kredi garantilerinin önemli bir kısmını oluşturması nedeniyle, fiyatlardaki ani bir düşüş bankaları olumsuz etkileyebilir.
- Merkez Bankası, finansal istikrarı korumak amacıyla mevcut makro ihtiyati araçları kullanıyor. Taslakta, Mart 2024‘te CBCG’nin, konjonktüre karşı tampon oranını %0‘dan %0,5‘e çıkarmak için Nisan 2025’ten itibaren geçerli olacak önlemleri kabul ettiği belirtiliyor.
Gayrimenkul fiyat istatistiklerindeki boşluğu kapatmak amacıyla CBCG, nüfusun gayrimenkul fiyatlarına ilişkin subjektif bakış açısını ölçmek için altı ayda bir anket yapıyor.
- Bu sonuçlara dayanarak hedonik endeks hesaplanıyor. Mevcut veriler, gayrimenkul fiyatlarının öncelikli olarak doğrudan yabancı yatırım (DYY) tarafından belirlendiğini gösteriyor. 2015-2020 dönemindeki %3,5‘lik orana kıyasla, 2021’den itibaren yıllık GSYH’nin yaklaşık %6,4‘üne ulaştığı belirtiliyor. Bu belgede, gayrimenkul fiyatlarındaki artışın yabancı ilgisinden kaynaklandığı vurgulanıyor; artışın objektif maliyetlerdeki yükselişten kaynaklanmadığı ifade ediliyor.
