Amerikan sivil toplum kuruluşu Freedom House’un 2025 yılına ilişkin “Dünyada Özgürlük” raporuna göre, Karadağ bu yıl da geçen yıl olduğu gibi 100 üzerinden 69 puan alarak “kısmen özgür” ülkeler kategorisinde yer aldı. Raporda, ülkede medeni ve siyasi özgürlüklere genel olarak saygı duyulduğu belirtilirken, yolsuzluğun siyasette ve yargıda ciddi bir sorun olmaya devam ettiği vurgulandı.
Karadağ’ın Özgürlük Karnesi
Rapora göre Karadağ, siyasi haklar açısından 40 üzerinden 27, medeni haklar açısından ise 60 üzerinden 42 puan aldı. 2023 yılında yapılan rekabetçi seçimlerin ardından yeni bir parlamento çoğunluğu ve hükümetin kurulması, ülkedeki siyasi istikrarsızlığın çözümü için önemli bir adım olarak değerlendirildi. Ancak yolsuzluk ve hukuk sistemindeki sorunların devam ettiği kaydedildi.
Bununla birlikte, Karadağ’ın “dinamik bir medya ve sivil toplum sektörüne” sahip olduğu ve temel özgürlüklere büyük ölçüde saygı gösterildiği de ifade edildi. Freedom House, ülkeye ilişkin daha kapsamlı bir rapor yayımlayacağını duyurdu.
Batı Balkanlar ve Eski Yugoslavya Ülkeleri Arasındaki Konumu
Freedom House raporuna göre Batı Balkan ülkeleri arasında en yüksek puanı alan Karadağ, bölgedeki diğer ülkelerle benzer bir konumda bulunuyor:
- Arnavutluk: 68 puan
- Kuzey Makedonya: 67 puan
- Sırbistan: 66 puan
- Kosova: 60 puan
- Bosna-Hersek: 52 puan
Eski Yugoslavya ülkeleri içinde ise Slovenya 96 puanla en üst sırada yer alırken, Hırvatistan 82 puanla “özgür” ülkeler kategorisine girdi.
Dünyanın En Özgür ve En Az Özgür Ülkeleri
Raporda, dünyanın en özgür ülkesi 100 puanla Finlandiya olarak gösterildi. Onu 99 puanla Yeni Zelanda, Norveç ve İsveç takip ederken, Kanada, Danimarka, İrlanda, Lüksemburg, Hollanda ve San Marino 97 puan aldı. Amerika Birleşik Devletleri 84 puanla sıralamada geride kalırken, Fransa ve İtalya 89 puan aldı.
Küresel Özgürlükler Geriliyor
Freedom House, dünya genelinde özgürlüklerin üst üste 19. yıldır gerilediğini vurguladı. Son bir yılda 60 ülkede siyasi haklar ve medeni özgürlüklerde düşüş yaşanırken, sadece 34 ülkede iyileşme görüldü. En büyük gerileme El Salvador, Haiti, Kuveyt ve Tunus’ta yaşanırken, Bangladeş, Butan, Sri Lanka ve Suriye en fazla ilerleme kaydeden ülkeler oldu.
Özellikle 2024 yılında düzenlenen ulusal seçimlerde birçok ülkede şiddet olaylarının yaşandığı ve otoriter rejimlerin seçmen tercihlerini baskı altına almaya çalıştığı raporda yer aldı. Freedom House’a göre, seçim yapılan ülkelerin yüzde 40’ından fazlasında adaylara yönelik saldırılar, sandık merkezlerine yönelik şiddet olayları ve seçim sonrası protestoların güvenlik güçlerince sert şekilde bastırıldığı bildirildi.
Freedom House’un raporu, küresel çapta demokrasinin karşı karşıya olduğu zorlukları gözler önüne sererken, Karadağ’ın özgürlük seviyesindeki durağanlığı da ortaya koyuyor.
Kaynak: vijesti – 06.03.2025
