Karadağ ekonomisi, 2025 yılının ilk iki ayında işgücü ve turizm sektörlerinde kayda değer iyileşmeler yaşarken, sanayi üretimi, ihracat ve yabancı yatırım girişlerinde ise zorluklarla karşı karşıya kaldı. Son veriler, istikrarlı istihdam artışı, düşen enflasyon ve artan harcamaları gösterirken, aynı zamanda bazı mali ve endüstriyel zorluklara da işaret ediyor. Bu tablo, Karadağ Maliye Bakanlığı’nın Mart 2025 tarihli aylık makroekonomik raporunda detaylı şekilde ele alınıyor.
Turizm Sektörü Güçlü Büyümesini Sürdürüyor
Toplu konaklama tesislerinde 74.739 kişi ağırlanırken, 161.709 geceleme kaydedildi. Bu rakamlar, geçen yılın aynı dönemine kıyasla sırasıyla %11,1 ve %0,8’lik bir artış anlamına geliyor.
Raporda, “Toplam trafiğin önemli bir kısmını yabancı turistler oluşturdu. En çok turist Sırbistan’dan (%21,7), Arnavutluk’tan (%11,9) ve Türkiye’den (%9,3) geldi” ifadelerine yer verildi.
2024 yılında Karadağ havalimanlarını kullanan yolcu sayısı, bir önceki yıla göre %15,2 artarak 2,9 milyona ulaştı.
Sanayi Üretiminde Gerileme, Enflasyonda Yavaşlama
Madencilik ve taş ocakçılığı (%11,6) ile imalat (%2,0) sektörlerinde görülen büyümeye rağmen, toplam sanayi üretimi %6 oranında düşüş gösterdi. Bu düşüş, esas olarak elektrik üretimindeki %17,4’lük azalmanın bir sonucu olarak ortaya çıktı.
Mart 2025 itibarıyla yıllık enflasyon oranı, Şubat ayındaki %2,8 seviyesinden %2,6’ya geriledi. Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar ile restoran ve otel hizmetleri, fiyat artışlarına en çok katkıda bulunan kategoriler oldu.
İşgücü Piyasasında Güçlü Toparlanma
Ocak ve Şubat aylarında toplam çalışan sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %4,9 artarak 259.800 kişiye yükseldi. Karadağ İş Ajansı verilerine göre, işsizlik oranı 2,86 puanlık düşüşle %10,59’a geriledi.
Aynı dönemde ortalama net maaş %22,3 artışla 1.003 avroya, ortalama emekli maaşı ise %5,1 artışla 537,72 avroya ulaştı.
Bütçe Gelirlerinde Artış, Ancak Açık Büyüyor
Ocak-Şubat döneminde bütçe gelirleri 335 milyon avro oldu. Bu, GSYH’nin %4,2’sine denk gelirken, geçen yıla kıyasla %1,2’lik bir artış anlamına geliyor.
Ancak harcamalar %4,2 artışla 367,2 milyon avroya çıktı. Bu rakam, planlanandan yaklaşık %18 daha düşük olsa da, bütçe açığı 32,1 milyon avroya (GSYH’nin %0,4’ü) yükselerek hedeflenenin 71,4 milyon avro üzerine çıktı. Sermaye bütçesi kapsamında ise 11,3 milyon avro harcama yapıldı.
Bankacılıkta Karlar Azaldı, Krediler Büyüdü
Bankaların Şubat ayındaki net kârı, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %23,3 düşüşle 22 milyon avroya geriledi.
Toplam kredi hacmi %15,7 artarak 4,82 milyar avroya ulaştı. Ekonomiye verilen krediler %21,9, bireysel krediler ise %17,9 oranında arttı. Şubat ayında yeni onaylanan krediler toplamda 282,4 milyon avroya ulaştı ve vatandaşlara verilen kredilerde %40,2’lik güçlü bir büyüme kaydedildi.
Toplam mevduatlar %6,2 artarken, ortalama kredi faiz oranı %6,51 seviyesine gerileyerek düşüş eğilimini sürdürdü.
Dış Ticaret Açığı Artıyor, İhracat Geriliyor
2025 yılının ilk iki ayında toplam mal ticareti hacmi %2,7 artışla 660,2 milyon avroya ulaştı.
İhracat %10,3 düşüş gösterdi. Bu gerileme, özellikle alüminyum ihracatındaki %74,9’luk ve makine ihracatındaki %49,0’luk azalmadan kaynaklandı. Buna karşın, elektrik (%55) ve boksit (%44,1) ihracatında artış kaydedildi.
İthalat ise %5,3 artarken, özellikle makine ve gıda ürünleri ithalatında yoğunluk gözlendi.
Yabancı Yatırımlar Azaldı, Gayrimenkul Yatırımı Artıyor
2025 yılının ilk iki ayında net doğrudan yabancı yatırım girişi %8,3 azalarak 77,8 milyon avroya geriledi.
Rapora göre, “En büyük yatırımcılar Türkiye (24,3 milyon avro), Sırbistan (17,3 milyon avro) ve ABD (11,9 milyon avro) oldu.”
Gayrimenkul yatırımları yaklaşık %19 oranında artış gösterirken, şirket ve banka hisselerine yapılan yatırımlar %50,6 oranında azaldı.
Kaynak: investitor – 05.05.2025
