Montenegro’da mağazalarda satılan 10 milyondan fazla plastik poşetten alınan çevre vergisiyle, Ekim ayından Şubat ayı sonuna kadar devlet hazinesine 300 bin avrodan fazla gelir sağlandı. Bu bilgiyi Çevre Koruma Ajansı, Radyo Karadağ’a duyurdu ve Podgorica’daki “Deponija” şirketinin verileriyle de doğrulandı. Yetkililer, plastik poşet kullanımının azaldığını belirtiyor. Çevre aktivisti Vuk Vujisić ise bu durumu olumlu bulsa da, çevreyi korumak ve doğadaki mikroplastik kirliliğini önlemek için plastik poşetlerin tamamen yasaklanması gerektiğini savunuyor.
Beş aydır yürürlükte olan Atık Yönetimi Kanunu kapsamında, perakendeciler 50 mikrondan kalın plastik poşetler için eko-ücret ödemek zorunda. Çevre Koruma Ajansı’ndan Aleksandra Lazović’in verdiği bilgilere göre, 1 Ekim 2024 – 27 Şubat 2025 tarihleri arasında toplam 475 bildirim alındı ve işlendi. Bu süre zarfında perakendeciler 10 milyondan fazla plastik poşet sattı.
Lazović, “Ajansımıza 1 Ekim – 31 Aralık 2024 döneminde 194 ihbar ulaştı ve 3 milyon 726 bin poşet dolaşıma sokuldu. 1 Ocak – 27 Şubat 2025 döneminde ise 281 ihbar alındı, bir karar verildi ve 6 milyon 280 bin poşet piyasaya sürüldü. Böylece beş ayda toplam 10 milyondan fazla plastik poşet kullanıldı. Bu süreçte satılan poşetlerden devlet bütçesine 301 bin 279 avro aktarıldı” dedi.
Plastik Poşet Kullanımı Azalıyor
RTCG portalının haberine göre, plastik poşetlerden elde edilen gelir Eko Fonu’na aktarılıyor ve yalnızca çevreye zararlarını azaltmaya yönelik projelerin finansmanı için kullanılıyor. Lazović, plastik poşet kullanımının düşüş eğiliminde olduğunu ancak toplumun bu konuda bilinçlenmesi için zamana ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Podgorica merkezli “Deponija” şirketi de Atık Yönetimi Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden bu yana plastik poşet kullanımının azaldığını belirtti. Aralık ayında yapılan morfolojik atık analizine göre, plastik poşetler toplam atıkların %2,62’sini oluştururken, bir önceki yıl bu oran %8 civarındaydı. Şirket, bahar aylarında yeni bir analiz yapacaklarını duyurdu.
Çevre aktivisti Vuk Vujisić, başlangıçta farklı görüşler olsa da plastik poşet kullanımına getirilen kısıtlamaların etkili olduğunu düşünüyor.
“Avrupa Birliği ülkelerinde plastik poşetlerin çok daha pahalı olduğu ve bazı yerlerde tamamen yasaklandığı görülüyor. Bu tür uygulamaların etkisi çok daha büyük olurdu. Karadağ’da da insanların alışkanlıkları değişmeye başladı; artık daha dayanıklı ve tekrar kullanılabilir çantalar tercih ediliyor. Ancak bence plastik poşetler tamamen yasaklanmalı çünkü esas olan, tekrar kullanılabilen malzemelere yönelmektir. Böylece hem çevreyi kirletmeyiz hem de mikroplastik oluşumunun önüne geçeriz” dedi Vujisić, Radyo Karadağ’a verdiği röportajda.
Denetimler Sürüyor
Atık Yönetimi Kanunu’nun uygulanması, Piyasa Denetimi birimi tarafından kontrol ediliyor. Müfettişler, perakendecilerin yasal düzenlemelere uyup uymadığını denetleyerek gerekli işlemleri yapıyor. Son beş ayda sekiz kabahat ihlali tespit edilerek, toplam 8 bin avro ceza kesildi.
Kaynak: investitor – 04.03.2025
