Karadağ’da özellikle kıyı bölgelerinde hızla artan kaçak yapılaşma, ülkenin çevre koruma hedeflerini tehdit ediyor. Ulcinj’in Donji Štoj bölgesinde, Velika Plaža sahilinde binlerce izinsiz yapı inşa edilmiş durumda. Bu bölgenin “Karadağ’ın Dubai’si” olması planlanırken, denetimsiz yapılaşma gelecekteki tüm yatırımları riske atıyor.
Benzer bir tablo ülkenin kuzeyinde yer alan Žabljak’ın Borje bölgesinde de görülüyor. 2020-2024 arasında burada 51 yıkım kararı alınmasına rağmen, yalnızca birkaçı uygulanabildi. Devlet yetkililerinin yetersiz müdahaleleri, bu yapıların giderek kalıcı hale gelmesine yol açıyor.
Karadağ genelinde ise son beş yılda yalnızca dokuz yapının yıkımı gerçekleşti. 2021’de Radovići bölgesinde Tivatska opština tarafından yıkılan 13 yapı ise bu rakama dâhil edilmiyor. Resmi verilere göre, 2020-2024 yılları arasında toplam 261 yıkım kararı alınmış olsa da yalnızca 22’si uygulanabildi.
Kaçak yapılaşmanın yasal zemine oturtulması için 2017’de yürürlüğe giren Planlama ve İnşaat Yasası kapsamında yaklaşık 62.000 başvuru yapıldı. Ancak bu başvurulardan sadece 3.397’si sonuçlanarak yasal hale geldi. Bu durum, yasanın uygulanabilirliği konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor.
Bar, Ulcinj ve Žabljak gibi turistik potansiyeli yüksek bölgelerdeki kaçak yapı yoğunluğu, Karadağ’ın sürdürülebilir kalkınma vizyonuyla da çelişiyor. Özellikle koruma altındaki alanlarda inşa edilen yapılar, çevre tahribatını hızlandırıyor.
Bazı yerel yöneticiler, bu yapılaşmanın “plansız turizm” anlayışının bir sonucu olduğunu belirtiyor. Denetim mekanizmalarının zayıf olması ve yaptırımların uygulanmaması, kaçak inşaatları teşvik eden bir ortam yaratıyor.
Çevre örgütleri ve uzmanlar, yetkililere bu konuda daha kararlı adımlar atılması çağrısında bulunuyor. Uzmanlara göre, yasal süreci hızlandırmak ve caydırıcı cezalarla süreci desteklemek şart.
Öte yandan, halk arasında da bu yapılaşmaya karşı tepkiler artıyor. Bazı yerel sakinler, kendi arsalarında yasal prosedürleri takip ederken kaçak yapı sahiplerinin cezasız kalmasından rahatsızlık duyduklarını ifade ediyor.
Karadağ’ın “ekolojik devlet” vizyonu, ancak planlı ve sürdürülebilir şehirleşme ile mümkün olabilir. Aksi halde, doğanın ve kültürel mirasın tahribatı geri dönülmez boyutlara ulaşabilir.
Bu geniş araştırmanın devamını buradan okuyabilirsiniz: Vijesti – Crna Gora kao raj za divlju gradnju
22.04.2025
